De Creuse is reuze: oktober 2014

Op meer dan een kwart van het Franse grondgebied woont maar 5% van de Franse bevolking. Wij wonen in de Creuse in zo een 'hyperruraal gebied', blijkt uit een recent verschenen rapport over extreem landelijke gebieden in Frankrijk. Ook de departementen Lot, Cantal, Ariège, Lozère, Hautes-Alpes en Corsica behoren tot deze categorie. Extreem landelijke gebieden in Frankrijk die 'op het punt staan te verdwijnen'. De Franse overheid stelt 40 miljoen euro beschikbaar om deze regio's te verlevendigen.

Driehonderd Franse gemeenten zijn slachtoffer van hun geïsoleerde ligging, gebrek aan aantrekkingskracht en een zwakke infrastructuur, stelt Alain Bertrand, Parti Socialiste senator en burgemeester van zo'n dorp dat op sterven na dood is. De gemeenten hebben volgens hem te maken met een opeenstapeling van handicaps, zoals weinig inkomsten, toenemende vergrijzing van de bevolking en een afgelegen ligging. Winkels sluiten, huizen staan leeg en raken vervallen. Met de 40 miljoen euro wordt het woningaanbod verbeterd en de vestiging van winkels gestimuleerd. De Franse overheid hoopt op deze manier ook de verstedelijking terug te dringen alsmede de bouw van winkelcentra in de periferie van de grote steden. Deze hebben namelijk vaak sluiting van kleinere winkels en voorzieningen in de dorpen tot gevolg.

Toch kan meneer Bertrand zich in het gebrek aan inkomsten nog wel eens vergissen. "In de Creuse zit het meeste geld van heel Frankrijk, maar het staat allemaal op de bank", vertelt een Belgische kennis, een ouderenverzorgster, die dit voor mij opvallende nieuwsfeit op haar beurt op het Franse tv-journaal heeft gehoord. "En weege hoe da komt", zo vertrouwt ze me toe in onvervalst Vlaams, "omdat ze extreem gierig zijn, ze geven niks uit. Niet zoals diejen Ollanders, nee, die passen gewoon goed op hun centjes. Maar de Creuzenaren zijn gierig. Die zitten d'un ille week op die houten stoeltjes, en gebruiken alleen op zondag de goeie zetel." Dat ze van deze Creusois mentaliteit niet gecharmeerd is, valt van haar gezicht af te lezen.

Hoewel ik niet het gevoel heb dat ons dorp op het punt staat te verdwijnen (zeker niet zolang de dorpsvereniging Viva Lioux bestaat), juich ik de overheidssteun van harte toe. Want toegegeven, het leven in de pure natuur is fijn en bijzonder maar kent ook de nodige ongemakken en gemis. Zo is de tijdsinvestering die gepaard gaat met het aan de juiste materialen komen enorm, en derhalve een serieus onderdeel van Rob's bedrijfsvoering. Gangbare materialen kan hij in Auzances kopen, hoewel de winkels daar wegens gebrek aan concurrentie schrikbarend duur zijn. Voor bijvoorbeeld speciaalzaken op het gebied van electra moet hij noodgedwongen naar Montlucon of Clermont-Ferrand, allebei minimaar een uur rijden. Een wat groter bedrijf met personeel zal niet schromen voorraad aan te leggen, maar kleine zelfstandigen zijn daar voorzichtiger mee. We bestellen veel via internet en gelukkig wordt het nodige aan huis geleverd. We verbazen ons hoe probleemloos de jongens in de bestelbusjes ons afgelegen stulpje weten te vinden. De dokter - gelukkig komen we er niet vaak - is in de buurt, maar voor een specialist moet je naar de grote stad. Zwemles, ik heb het al eens aangehaald, is lastig te organiseren. Van de drie zwembaden op acceptabele afstand worden er momenteel twee gerenoveerd. Voor de derde geldt een wachtlijst. Een avondje uit kan best, al moet je wel de adresjes kennen, maar waar vind je een babysit van minimaal vijftien jaar die je niet eerst met de auto hoeft op te halen? Voor Viggo en Manu - 6 en bijna 4 - is er nu nog genoeg te doen en te beleven. Op vrijdagavond staat de omgeving van de Salle Omnisport in Auzances vol auto's van ouders die hun grut naar de judo of basketbal brengen. Maar wat als ze straks 16 zijn en naar de disco willen? Of zouden ze hier ook schuurfeesten hebben?

Het goede nieuws is dat mensen heel creatief worden van een leven in l’hyper-ruralité. Bepaalde gebruiken en gewoonten ontstaan uit 'nood'. Zo kopen we soms postzegels direct van de postbode en hangen we een wasknijper aan de gleuf van de brievenbus bij de poort als signaal voor la factrice dat we zelf post hebben, die ze vervolgens voor ons meeneemt. Bij gebrek aan een gezellig café heeft een Nederlandse stel uit de buurt zelf een kroegje gecreëerd in de schuur bij hun woning. Deze opent in de herfst en winter op zondagmiddag. Er is drank tegen kostprijs, mensen nemen zelf een hapje mee, en voor de liefhebbers zijn er spelletjes. Zo creëren ze een gezellig samenzijn waar veel Nederlanders op het Franse platteland behoefte aan hebben. Om de zoveel tijd koop ik 10 kilo rundvlees in bij een boer in de buurt dat rechtstreeks de vriezer in gaat. Patatjes - ook uit de vriezer - bakken we zelf, net als brood. Puntje van aandacht is de veestapel, die is er namelijk nog niet, en wat is er lekkerder dan een vers eitje van eigen kippen. De groente- en kruiden tuin mag uitgebreid worden, want wat is er leuker dan tegen etenstijd de tuin inlopen en afhankelijk van het aanbod bepalen wat je gaat eten. Films kijken we graag gelegen op de bank op ons breedbeeldscherm, en we zoeken nog naar een geschikt filmkanaal. Boeken lezen, ik heb (maak / neem) er geen tijd voor, maar theoretisch kan het op mijn E-reader. Sporten doe ik door te hardlopen, zeker niet mijn favoriete bezigheid, maar ik hoef er tenminste niet een half uur voor in de auto. Voor de toekomst staan enkele fitnessapparaten op mijn verlanglijstje. Ik kan tenslotte kiezen welke schuur ik ga inrichten als fitnesszaal. Muziekje erbij en ik waan mij weer even in de sportschool in Vleuten, met dit verschil dat ik uitkijk op uitgestrekte weilanden met in de verte grazende hertjes, in plaats van op een volle parkeerplaats. Rob droomt intussen van (het bouwen van) een eigen zwembad, en hoewel hij zelf geen sauna-ganger is opperde hij laatst om de voormalige varkensstal om te bouwen tot sauna en een hottub in de tuin te plaatsen.

Nu ik er nog eens over nadenk: Zou er van die 40 miljoen (wat toch veel te weinig is om echt zoden aan de dijk te zetten) niet een deeltje onze kant op kunnen komen? Dan zijn wij best bereid na te denken een en ander naar behoefte uit te breiden. We denken bijvoorbeeld aan uitbreiding van het fitness gebeuren met yoga en jiu jitsu, aan uitbreiding van het wellness deel met sneeuwdouches en ijsbollenmassages, de aanleg van een gezellige kinderbelevingsboerderij met theehuis en workshops taarten bakken en enkele uitdagende boomhutten en comfortabele tuinkamers voor de hele familie.

Foto's:

Ieder jaar wordt in de bossen bij Gueret, de hoofdstad van de Creuse, het meerdaagse festival Forêt Follies gehouden. Een geweldig festijn voor jong en oud, waarbij er van alles te zien en te beleven is rond het thema bossen en hout.