donderdag 20 december 2018

December melancholie


Oktober en november zijn ongelooflijk drukke maanden waarbij ons leven vooral gedomineerd wordt door de dagelijkse verplichtingen zoals we die in Nederland ook zouden hebben. Werk, school, voetbaltraining op woensdag en twee verschillende competities op zaterdag, nu Viggo is gestopt met fietsen en ook op voetbal zit. 
Ik begrijp dat er in Nederland WhatsApp groepen bestaan waarin de ouders van de sportende kinderen gezamenlijk het vervoer naar de uitwedstrijden regelen en je precies weet wanneer je moet rijden of je anderszins moet inzetten voor de club. Hier krijgen we iedere woensdagavond na de training een tekstberichtje waar en hoe laat in het weekend de wedstrijd is en of we kunnen 'accompagner'. We verzamelen bij het sportcomplex in Auzances, en meestal zijn er te veel ouders en wordt er ter plekke gekeken wie rijdt. Je kunt dan dus ook nog besluiten niet mee te gaan naar de wedstrijd en lekker thuis bij de kachel te gaan zitten. Ik heb meerdere keren gevraagd om een wedstrijdschema, en de clubleiding verwijst dan naar een website waar je moet zoeken tot je een ons weegt. De planning voor Manu heb ik na lang speuren gevonden, maar voor Viggo tast ik tot op heden in het duister. Met als gevolg dat de weekends moeilijk te plannen zijn. Natuurlijk vinden we het mooi en bijzonder dat er hier niet zo afgemeten met tijd wordt omgegaan als in Nederland, waar alles tot in de minuut gepland en geregeld is en niks spontaan gebeurt. Maar ik moet toegeven dat ik zelf zo anders in elkaar steek, dat efficiëntie in mijn diepste cellen verweven zit, en ik me ronduit chagrijnig voel als ik niet weet waar we aan toe zijn.
Rob voelt de druk om de renovatie van een boerderijtje op tijd af te krijgen nu de toekomstige bewoners officieel met pensioen zijn, hun leven in Schotland vaarwel hebben gezegd, en in hun nieuwe thuisland in een caravan op een camping municipal, en later in een aftands en slecht geïsoleerd vakantiehuisje, de witte rook afwachten. 
We plannen een dagje Clermont-Ferrand om cadeautjes te kopen voor Manu's achtste verjaardag, Sinterklaas en Kerst. Welke cadeaus, voor welk feest, het is ieder jaar weer een gepuzzel. Omdat onduidelijk is of er onderweg eventueel blokkades en acties van de gilets jaunes te verwachten zijn, vraag ik de buurvrouw of ze in de namiddag thuis is en de kinderen eventueel kan opwachten bij de schoolbus. Onderweg blijkt er niks aan de hand, en we zijn ruim op tijd weer thuis om de pakjes veilig op te bergen voordat de jongens thuiskomen. Behalve de ene keer dat op zaterdagmorgen het voetbal wordt afgelast vanwege wegversperringen ondervinden we geen last van de gele hesjes. Er zijn acties bij de Carrefour supermarkt in Aubusson maar meer lijkt er in deze omgeving niet aan de hand. Wel pronkt in bijna iedere auto een geel hesje in de voorruit, en hoewel de vernielingen en het vandalisme breed worden afgekeurd, is iedereen die ik spreek overtuigd voorstander van de protestbeweging. 
Op een grauwe zaterdagmorgen rijd ik met de trainer van Viggo's voetbalteam naar Ahun. De wedstrijd was in Auzances gepland, maar de grasmat is door een combinatie van de droge zomer en de vroege sneeuw (in oktober) te slecht om op te voetballen en dus wordt er op het laatste moment uitgeweken naar het terrein van de tegenstander. Het valt me op dat er geen geel hesje voor de ruit ligt, maar het blijkt op de grond gevallen. De voetbalcoach, buschauffeur van beroep, beaamt dat de meeste mensen achter de gilets jaunes staan, zeker in relatief arme streken als de Creuse. De lagere middenklasse die zich verliezer voelt van het economisch hervormingsbeleid van Macron, van de toenemende belastingdruk en dalende koopkracht. 
"Voor les riches (de rijken) is het een ander verhaal", zegt hij. "Die zijn tranquille (rustig) en hebben niet de behoefte de straat op te gaan." Ik schrik van het gemak waarop hij onderscheid maakt tussen de gewone burgers en 'les riches' en het doet denken aan de grote verschillen tussen arm en rijk in ontwikkelingslanden.
Meestal voel ik weinig sympathie voor de regelmatig terugkerende stakingen en protesten in Frankrijk, of het nu de gele hesjes zijn of het cabinepersoneel van Air France. In het algemeen vind ik dat Fransen weinig initiatief tonen, geen eigen verantwoordelijkheid nemen en er te makkelijk van uit gaan dat de overheid alles regelt en oplost. In dat opzicht denk ik dat een hervormingsgezinde, jonge president als Macron voor de transitie kan zorgen die noodzakelijk is in dit prachtige land. Er moeten dingen veranderen, en dat gaat nooit zonder pijn. Maar het blijft allemaal een beetje dubbel, want als hier in de laatste maanden van het jaar de belastingaanslagen binnen regenen, de kosten voor het schooltransport in één klap verdubbeld blijken nu het op regionaal niveau wordt georganiseerd, en de verzekeringspremies ook weer omhoog zijn gegaan, heb ik - lekker consequent - meer begrip voor de actievoerders.
In de loop van december keert er een zekere rust terug in ons bestaan. Manu's achtste verjaardag is gevierd met zijn beste vriendjes en vriendinnetje, en ook Sinterklaas is niet aan ons voorbij gegaan. De verf is nog maar net opgedroogd als de Schotse klanten van Rob in hun mooi opgeknapte onderkomen trekken, opgelucht en opgetogen dat alles werkt en dat ze er nu echt kunnen wonen. Enkele moeizaam verlopende verkopen die veel tijd hebben gekost worden vlot getrokken. Er is weer wat tijd om te lezen, tijd voor verdieping. Om het nieuws te volgen, maar blij word je daar niet van. De politieke onrust in het Verenigd Koninkrijk die voor zoveel onzekerheid zorgt bij de Britten, die in het duister tasten als het gaat om hun toekomst en welke rechten ze straks nog hebben. Afgrijselijke beelden uit Jemen, en het schrille contrast met de in kerstversieringen gehulde winkeletalages vol spullen. De VN klimaatconferentie in Katowice, die als je sommigen moet geloven toch geen zin meer heeft. Ik kijk naar een documentaire van VPRO Tegenlicht over de Britse denker en schrijver Paul Kingsnorth, destijds één van de kopstukken van de milieubeweging, maar in de loop der jaren tot inkeer gekomen en van zijn geloof gevallen dat de mens de aarde kan redden. Tegenwoordig leeft deze 'eindtijddenker' met zijn vrouw en kinderen op het Ierse platteland, zoveel mogelijk zelfvoorzienend.
Ik bekijk de documentaire met een mengeling van somberheid en inspiratie, want het roept ook een verlangen in mezelf op (nog) eenvoudiger te gaan leven; veel meer buiten en veel minder achter de computer, met zonnepanelen op het dak, een hele grote moestuin en kippen niet alleen voor de eieren maar ook voor het vlees. Kinderen die in de bossen onderwijs krijgen van hun ouders. Maar hoeveel moed heb je nodig, om zo'n stap te kunnen zetten? En vooral je kinderen zo aan de zijlijn van de samenleving op te laten groeien? Meer moed dan ik in me heb, dat is zeker. 
En in deze melancholische laatste dagen van het jaar kan ik alles even vergeten achter de piano, waar ik mijn tanden zet in het wonderschone Menuet van Le Tombeau de Couperin van de Franse componist Maurice Ravel. Het werk dat hij opdroeg aan één van zijn vrienden die tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelden. De helende werking van de pure schoonheid van muziek, en ook nog eens heel toepasselijk in dit jaar waarin de Fransen herdachten dat de Grande Guerre honderd jaar geleden is geëindigd.
Mooie feestdagen voor iedereen en een liefdevol en gezond 2019!

Op verschillende manieren wordt de klas van Viggo voorbereid op de middelbare school (Collège) waar ze volgend schooljaar naartoe gaan, hier middels een hardloopwedstrijd met de middelbare scholieren.



Voetbalcompetitie Manu

Eind oktober....sneeuw terwijl de bomen nog volop in het blad zitten en nog vol hangen met appels en peren...







Herfstvakantie...lekker kokkerellen...

Herdenking in Auzances van l'Armistice, de wapenstilstand na de Eerste Wereldoorlog. Viggo mag één van de bloemenkransen dragen.

Diploma voor het actief deelnemen aan de herdenking.

Manu acht jaar...bonne anniversaire!




Zwarte Piet, wie kent hem niet?

De Sint kwam ook nog even langs op Mas d'Epignoux...!

En hij bracht twee goals...voor het echte werk! 


Nieuwe staldeuren in de maak.




Dit waren de meer dan honderd jaar oude staldeuren.
Hoelang zouden deze meegaan?









zondag 21 oktober 2018

Herfst op teenslippers


Herfst!
De warme zomer dendert in rap tempo voorbij, en het kwam er almaar niet van een nieuw stukje te tikken. Als ik de jongens vroeger moest helpen bij het eten of billen afvegen, dacht ik altijd dat er met het opgroeien meer tijd zou overblijven. Maar het tegendeel lijkt het geval. Althans op deze woonplek, waar de kinderen zelfstandig nergens naartoe kunnen. 
Viggo zit reeds in de laatste klas van de lagere school en droomt al over het Collège waar je in de kantine mag kiezen wat je eet, waar je veel meer vrijheid krijgt, en waar sommige jongens op de brommer naar school gaan in plaats van met de schoolbus.
Het liefst spelen de boys de hele dag computerspelletjes zoals nintendo fortnite, met hun vriendjes die een paar dorpen verderop ook op de bank hangen met oortjes in. "Je t'ai tué (ik heb je gedood)!", roepen ze opgetogen. Sociale contacten anno 2018. En in zekere zin zijn die spelletjes op deze eenzame plek zonder speelkameraadjes ook een uitkomst. Om het niet uit de hand te laten lopen, wordt er een wekker gezet, waarna ik nog tien keer moet zeggen dat het tijd is. "Ik hou er zo meteen mee op want ik ben toch bijna dood!"
De dagen dat de jongens tijdens de lange zomervakantie meedoen aan het lokaal georganiseerde activiteitenprogramma voor kinderen van vier tot elf jaar zorgt voor de nodige afleiding. Viggo met zijn tien jaar protesteert, want het programma is volgens hem erg gericht op de kleintjes en 'zó kinderachtig!' Resoluut deelt hij mee dat dit echt de allerlaatste keer is dat hij meedoet. "Ik ook", zegt Manu (zeven jaar).
Vakantie vieren we in de Hautes-Alpes, een bergachtig gebied in het zuidoosten van Frankrijk. "Les Ootzalpes", corrigeert een buurvrouw mijn uitspraak. Omdat we hard hebben gewerkt laten we de tent dit jaar lekker op zolder en trakteren we onszelf op een ingericht chalet op een, zo blijkt, superleuke camping met Fransen, Nederlanders, Engelsen, Belgen en Duitsers. De kinderen hebben meteen aansluiting en voetballen iedere avond tot in het pikkedonker met de schilderachtige contouren van de bergtoppen op de achtergrond. Ze houden dit met zaklampen en de schijnsels van mobieltjes nog lange tijd vol, en ik houd mijn hart vast dat er geen ongelukken gebeuren. Als de bal echt niet meer te zien is, komen de ouders voorzichtig polsen of het niet tijd is om te stoppen. Al snel vormt zich een groepje Nederlanders en Vlamingen dat iedere avond een match speelt tegen een groepje Franse kinderen. Hoewel onze jongens beide kampen verstaan, sluiten ze zich op natuurlijke wijze aan bij de Nederlanders. Fascinerend vind ik het, en vraag me af of het een toevalligheid is die deze voorkeur bepaalt, of dat het de Nederlandse genen zijn.
Het werk in de immobilier loopt tussen alle bedrijven gewoon door, en ik doe mijn best alle ballen in de lucht te houden, en dat lukt meestal aardig maar vermoeiend is het wel. Regelmatig val ik tegenwoordig 's avonds voor de buis in slaap. Het is superintensief werk, en ook een beetje verslavend, en behalve dat we er rekeningen mee kunnen betalen, ontmoet ik soms boeiende mensen met interessante verhalen. Ik doe een bezichtiging met een Roemeense die haar halve leven in Parijs heeft gewoond waar ze werkte bij de Franse televisie. Ze trouwde een Fransman en kreeg een dochter. Haar man stierf op jonge leeftijd waarna ze in het huwelijk trad met de - destijds - Roemeense ambassadeur in Parijs, die net als zij vroegtijdig zijn partner had verloren. Eenmaal met pensioen bouwden ze een groot huis op het Roemeense platteland, en toen de bouw voltooid was, stierf ook deze man. Omdat de Roemeense campagne volgens haar onleefbaar is geworden - alle werkende mensen trekken er weg - zoekt ze nu voor de laatste fase van haar leven een onderkomen in Frankrijk, waar ze zich nog altijd thuis voelt. Ze knikt goedkeurend als ze het dortoir ziet, de grote slaapzolder met voldoende plek voor haar dochter met haar man en kinderen die in Amerika wonen.
Een klant met een naam die eindigt op 'stra' heeft wat vragen over een huisje. Ik antwoord in het Nederlands, er honderd procent van overtuigd dat hij Nederlander is, ondanks dat zijn mail in perfect Frans is opgesteld. Hij belt om te zeggen dat hij Fransman is en geen woord Nederlands leest. Zijn naam heeft hij te danken aan zijn Friese roots, vertelt hij, en als ik hem later ontmoet voor een bezichtiging blijkt hij staalblauwe ogen en grijsblonde haren te hebben. Zijn opa en oma waren Friezen, die naar Parijs emigreerden, waar zijn wieg heeft gestaan. Met zijn ouders verhuisde hij naar Aubusson in de Creuse, waar hij als kind opgroeide. Tegenwoordig woont hij vlakbij Carcasonne in het zuiden van Frankrijk. Nu zoekt hij een pied-à-terre in de Creuse, omdat hij de zomers in het zuiden te warm vindt. "Misschien zijn dat wel mijn Friese roots", lacht hij.
Ook de Engelsen zoeken nog altijd naar leuke optrekjes in Frankrijk, ondanks of misschien wel dankzij Brexit, want sommige Britten hebben haast en willen vóór maart 2019, als het Verenigd Koninkrijk definitief de Europese Unie verlaat, voet op Europese bodem zetten. Ik verkoop enkele 'opknappers' aan Engelsen en als ze horen dat Rob huizen verbouwt, maken ze graag gebruik van zijn diensten. Aangezien Rob zich het grootste deel van het jaar vermaakt heeft met de verbouwing van een compleet natuurstenen woonhuis van Schotse klanten zijn andere werkaanvragen noodgedwongen doorgeschoven. "Laat hem maar bellen als hij tijd heeft", zeggen sommige klanten. 
Eind september, begin oktober doet de herfst zijn intrede en precies op 1 oktober steken we voor het eerst de houtkachel aan. Maar de voorraad hout die we naar binnen sjouwen, ligt er nu nog, want voor we het weten stijgen de temperaturen weer boven de twintig graden en lopen we in korte broek en teenslippers rond alsof het hartje zomer is. De appel- en perenoogst in onze tuin is gigantisch dit jaar, alleen....waar halen we de tijd vandaan om het fruit te verwerken? En dan krijgen we ook nog een halve emmer nectarines van de buren en pruimen van mijn pianojuf. We maken stoofpeertjes, compote van de nectarines en de pruimen verwerk ik in baksels waar ik ook ons overschot aan eieren en walnoten in kwijt kan. Maar het moet allemaal gebeuren in de verloren uurtjes, in het weekend, en je zou er nog bijna stress van krijgen. 
Oktober is al een heel eind op gang als we een lange wandeling door de bossen maken, in korte broek en t-shirt met korte mouwen, en dan nog hebben we het bloedheet. Af en toe zien we quatquat's rijden van de jagers die helaas deze zondag het gebied van onze wandeling hebben uitgekozen. Ik ben nog meer op mijn hoede dan anders na het ongeluk in de Franse Alpen een week geleden, waarbij een 22-jarige jager per ongeluk een Britse fietser doodschoot. We besluiten de geluiden van de honden en de schoten goed in de gaten te houden en genieten van onze tocht. Het is best vreemd om met deze zomerse temperaturen en in korte broek door de verkleurde herfstbladeren te struinen. De koeien op de dorre akkers trekken met trage bewegingen hooi uit de ruiven. Voedsel dat bestemd is voor de winter. We kennen dit gebied inmiddels goed, we wandelen hier geregeld, en toch is alles anders.

Korte fietsvakantie met Viggo naar Vallière aan het begin van de zomervakantie.

In de zomervakantie is het tijd voor onderhoud...het lakken van de kozijnen.

Nieuwe staldeuren in de maak, met hulp van Menno.




De jongens krijgen een kookworkshop van Menno: zelf ravioli maken.

Testing testing one two....
Fietstocht klein en groot.



Nog meer familiebezoek.

Lac de Vassivière.



Wandelen bij Étang de la Ramade.

buurman en buurman

Vakantie in Serres, in de Hautes Alpes.

Les gorges de la Méouge.


Gap.


Camping life.




Iedere avond Nederland - Frankrijk op het voetbalveld van de camping.




Nederlandse geschiedenis in Orpierre.

Middeleeuws feest in Sisteron.


Plan d'eau du Riou.



Met de skilift naar boven in Dévoluy.


Watervoorziening voor kunstsneeuw in de winter.


L'escalade.



Dammetjes bouwen....

Aan het staartje van de zomervakantie even op bezoek bij opa en oma in Nederland.




Terug in Frankrijk krijgen we nog meer bezoek uit Nederland.
Gevallen uiltje...

Na acht weken vrijheid en uitslapen komt begin september onherroepelijk de eerste schooldag: La rentrée. Rennen jongens, de schoolbus staat er al!