donderdag 19 december 2019

Bloody hilarious



We zitten aan een 'laatste avondmaal', onze Engelse vrienden en wij vieren. We hebben bij ons afgesproken omdat hun woning is verkocht en de inboedel reeds ingepakt. Alleen het hoognodige hebben ze overgelaten voor de laatste dagen: Twee borden, twee kopjes, etc. Alleen liet zij haar bord op de stenen keukenvloer vallen. Hartstikke kapot. 'Bloody hilarious', vinden ze dat.
Na vijf jaar in de Creuse gewoond te hebben keert het tweetal, dik in de vijftig zijn ze, terug naar Engeland, naar een klein dorpje in Wales aan de westkust, een rustige streek met weinig werkgelegenheid en betaalbare huizen. Een nieuwe twee-onder-een-kapper hebben ze gekocht. Met centrale verwarming en vloerbedekking in de slaapkamers. Op loopafstand naar het strand en de zee. Kan het mooier? De opluchting is van hun gezichten af te lezen.
Zo'n vijf jaar geleden kreeg ik haar aan de telefoon. Het was januari, en het vroor dat het kraakte. Ze belde voor Rob, de 'plumber' en de 'electrician', die ze dringend nodig hadden want niks leek te werken in het schattige, natuurstenen boerderijtje en ze grinnikte dat ze het zo 'bloody cold' hadden. Rob ging een kijkje nemen, en was er uiteindelijk maanden aan het werk. Samen met hem, want het klikte goed en tijdens het werk hadden ze de grootste lol. Iedere middag bereidde zij een heerlijke Engelse lunch met vettige worstjes en gebakken eieren, en toen het werk er op zat kwamen ze een keer bij ons eten. Zo ontstond een fijne vriendschap. 
In Engeland hadden ze allebei verantwoordelijke en dikbetaalde banen, er stonden dure Audi's voor de deur en een weekje op vakantie naar de Malediven was geen bijzonderheid. Totdat zij ziek werd, en uiteindelijk arbeidsongeschikt raakte. De twee zonen waren inmiddels volwassen en hadden al een eigen gezin. Omdat hij al langere tijd was uitgekeken op zijn baan als accountant, besloten ze van de nood een deugd te maken. Ze gooiden het roer drastisch om en begonnen een nieuw, eenvoudig bestaan op het Franse platteland.
In het begin was het één groot en vrolijk avontuur. Hij stortte zich op de verbouwing van het huis, terwijl zij zorgde voor het huishouden en de tuin, op Franse les ging en probeerde een sociaal leven op te bouwen. Totdat na enkele jaren van settelen het Brexit referendum in juni 2016 opnieuw hun leven op z'n kop zette. Eerst was er het ongeloof, daarna de voortdurende en tergende onzekerheid of Brexit er wel zou komen, en wat dan de gevolgen zouden zijn voor de 'overseas'. Ook waren ze boos. Op de Engelse overheid op de eerste plaats, maar ook op de Franse regering die bepaalde loketten al dichtgooide voor Engelsen terwijl er nog niks definitief was. En er was schaamte. Ze schaamden zich voor hun eigen land, de vijfde economie van de wereld nota bene, dat zo besluiteloos was en waar de verwarring naarmate de maanden verstreken steeds groter werd. Onze doorgaans zo opgewekte en grappige vrienden werden steeds somberder en cynischer en het ongeloof over de afgang van het Verenigd Koninkrijk domineerde vaak onze gesprekken.
De onzekerheid over de toekomst maakte de integratie in Frankrijk er niet eenvoudiger op. Plannen werden uitgesteld, wachtend op duidelijkheid aan de andere kant van de oceaan. Diertjes in de weide voor het huis kwamen er niet. Er werd een poes geadopteerd maar daar bleef het bij. Extra woonruimte creëren in de schuur grenzend aan de woning, daar wachtten ze nog maar even mee. Zij sloot zich aan bij een Frans handwerkgroepje, haar grote passie. Maar als je je niet kunt verwoorden zoals je dat in je moedertaal kan, met alle subtiliteiten in bepaalde (humoristische) uitingen die een taal in zich heeft, ben je nooit volledig jezelf en kunnen anderen je nooit helemaal leren kennen. 
De meeste contacten hadden ze met andere Engelsen. Maar steeds vaker hadden ze tabak van deze sociale kring, waar vaak veel werd gedronken en geroddeld en waar het op een gegeven moment alleen nog over Brexit leek te gaan.
Bovendien waren het bijna allemaal gepensioneerden, zestigers en zeventigers, terwijl zijzelf normaal gesproken nog midden in het (werkzame) leven hadden gestaan. Onze Engelse vrienden zaten tussen twee werelden in en vielen voor hun gevoel buiten de boot.
Als ik klaagde over hoe druk ik altijd ben met mijn werk, het gezin en het huishouden, vertelden zij in zekere zin jaloers te zijn. Ik begreep dit heel goed; hoor het vaker van mensen, Fransen en niet-Fransen. Dat het fijn is om in de Creuse te wonen als je 'une activité' hebt. Werk en kinderen bijvoorbeeld. Je moet iets te doen hebben. Zonder is het voor velen te stil, te saai, en ja, soms ook eenzaam. Helemaal als vrienden en familie ver weg zijn.
Het huis was af, hun prachtige tuin met bloemen en een vijver, voor de zoveelste keer aangeharkt. De dagen leken steeds meer op elkaar. Soms was boodschappen doen de enige dringende taak op een dag. Maar als ze dan hadden uitgeslapen was het alweer bijna 12 uur, en zouden de winkels gesloten zijn. 'O well', zeiden ze dan tegen elkaar. 'Dan gaan we toch vanmiddag?' 
In de gepasseerde jaren hadden tripjes naar Engeland in het teken gestaan van familie- en vriendenbezoek. Op zich leuk en gezellig, maar ook was er altijd wel ergens ruzie en gedoe. Heel vermoeiend altijd, en ze waren dan blij weer thuis te zijn. Maar de afgelopen tijd waren ze ook geregeld teruggegaan om zich te oriënteren op een mogelijke terugkeer naar hun geboorteland. Dan zeiden ze tegen niemand dat ze zouden komen, en konden ze helemaal hun eigen plan trekken. Heerlijk, vonden ze het. Lekker thee drinken in een gezellig tentje, een praatje hier en een praatje daar, een boekwinkel in om rond te neuzen.....ze genoten van hun moederland. Brexit had er eigenlijk niet zoveel meer mee te maken, met het sterke verlangen om weer in Engeland te wonen. Niet te dichtbij maar zeker ook niet te ver van familie en vrienden. 
En zo geschiedde. Het mooi verbouwde boerderijtje was in een mum van tijd verkocht, aan een Frans stel. Fransen zijn vaak dol op de typisch Engelse interieurs. 
En nu zitten we samen aan de dis. Ze stond er op nog één keer haar goddelijke chicken curry te maken, met uit Engeland meegebracht Naan brood, mango chilli saus en mango chutney. Het smaakt heerlijk en het is ouderwets gezellig en aan hun vrolijkheid merken we dat ze een goede beslissing hebben genomen. We zullen ze missen. Vooral de Engelse humor vol zelfspot en ironie. Gelukkig is Wales niet ver weg en gaan we ze zeker opzoeken. Maar eerst naar Nederland, voor kerstmis met de familie die we al veel te lang niet gezien hebben. Ik wens je gezellige kerstdagen en een gezond en gelukkig nieuwjaar.

De buitenkant van de nieuwe badkamer en de warm water boiler wordt geïsoleerd.


Voor de verandering een keer geen voetbal, maar rugby. ASM Clermont-Ferrand tegen Lou Lyon.

Herfst....een heerlijke cèpe gevonden in de bossen.

Snoeien...snoeien...het houdt nooit op.

De tuin: Een grote woestenij van tuinafval.

Weekendje Parijs...op bezoek bij onze buurvrouw die het grootste deel van het jaar in Parijs woont.

Op de Eiffel toren.




Boottocht over de Seine.


Notre-Dame...voorlopig nog in de steigers en niet toegankelijk voor publiek.

Petit déjeuner in het keukentje van onze buurvrouw op negen hoog in Parijs.

Muséum National d'Histoire Naturelle.




Even pauzeren bij de MacDo en een lesje digitaal bestellen met onze buurvrouw.

Verjaardagstaart voor Manu...negen jaar!

Kinderfeestje met alle schatjes uit de klas.




Nieuwe staldeuren in de maak.

Ik mocht mee met de klas van Viggo naar de schaatshal in Clermont-Ferrand.


donderdag 24 oktober 2019

De prijs van vrijheid

Eindelijk heb ik weer eens wat ruimte om een nieuw blog te schrijven. De drang en de zin waren er wel, en de verhalen drongen zich in mijn hoofd aan elkaar op, maar het was de tijd die ontbrak. 
Met een baan als zelfstandige in de makelaardij maak ik het mezelf ook niet makkelijk, want dit werk stopt nooit, en al helemaal niet als de zaken goed gaan en de verantwoordelijkheden en deadlines zich opstapelen. 
En was het maar alleen gezin, werk, huishouden, hobby's en sociaal leven. Daar kan een mens zijn leven goed mee vullen. Wij kochten destijds een boerderij, 'habitable de suite'. Dat het bewoonbaar moest zijn, was mijn enige eis in ons Franse avontuur. Ik had in onze zoektocht te veel lekkende caravans gezien in drassige weilanden waar moeder de vrouw haar kroost moest bezig zien te houden terwijl manlief zich met huid en haar stortte op de renovatie van een ingevallen schuur. Dat zou mij niet gebeuren. Het nadeel echter van een bewoonbaar huis, zo weten we nu, is dat er geen directe noodzaak is om te verbouwen. Zeker niet als de kinderen nog zo klein zijn en letterlijk en figuurlijk weinig ruimte innemen. Maar kleine jongens worden snel groot, en nu werk en inkomen stabiel zijn, en het niet lang meer duurt alvorens ik onze oudste recht in de ogen kan kijken, zijn we binnen verder gegaan met het creëren en uitbreiden van een warm en comfortabel nest.
Een oud huis verbouwen is een langdurig, taai en kostbaar proces, zeker als je zoals Rob alles alleen doet, en een hoge standaard hanteert. Niks recht toe recht aan, maar met respect voor de stijl van de woning met hoge plafonds en muren die geaccentueerd worden met mooi lijstwerk en decoraties. En als je dan een beetje pech hebt, kom je verrotte balken tegen die vervangen dienen te worden. De natuurstenen muren zijn soms wel een halve meter dik. Tijdrovend is ook het continu opruimen zodat we enigszins normaal kunnen blijven wonen en werken. Ik stof en stofzuig alsof het mijn grootste hobby is om de boel een beetje leefbaar te houden. En af en toe ben ik het helemaal zat en roep ik hysterisch: Waarom in vredesnaam?! Waarom niet een rijtjeshuis in een rustige wijk waar de jongens met de fiets naar school kunnen en een kantoorbaan van negen tot vijf?!
Maar als er dan eindelijk weer een project wordt afgerond, we de troep opruimen en genieten van een verwarmde vloer en een gerieflijke nieuwe badkamer met mijn gedroomde bad op pootjes, zijn de tranen snel gedroogd en beseffen we dat we, hoe traag ook, toch grote stappen zetten.
De flexibiliteit van kinderen is jaloersmakend; zij stappen gewoon over de troep heen en zijn met heel andere dingen bezig. Manu zit alweer in de één na laatste klas van de lagere school en Viggo is in september begonnen op het Collège, de middelbare school. Hij heeft hier enorm naartoe geleefd, is zeker in het begin dolenthousiast en schopt het meteen al tot 'délegué de classe' (klasvertegenwoordiger). Maar na bijna acht vertrouwde en gemoedelijke jaren op de kleuter- en lagere school is het ook wennen, vooral de in mijn ogen overdreven bureaucratie. We krijgen de inloggegevens voor een digitaal systeem waarin we de vorderingen van onze oudste kunnen volgen en ook met de docenten kunnen communiceren. Daarnaast is er nog altijd het vertrouwde 'carnet de correspondance' waarin  de ouders ieder bericht moeten ondertekenen. Als ik Viggo een keer zelf ophaal omdat er een uur uitvalt, mag hij niet meteen mee maar moet hij eerst weer het hele schoolplein over om een handtekening te halen bij 'Vie scolaire'. Zo kom ik er achter dat ik Viggo voor 'Formule B' heb opgegeven, waarbij de leerling zelfstandig het schoolterrein af mag. Mij wordt uitgelegd dat het verstandiger is als Viggo in 'Formule A' komt te zitten ("waar negentig procent van de kinderen in zit, zeker de schoolbus kinderen"), aangezien hij ver van school woont en toch niet zelfstandig naar huis kan. 
Hoe anders groeien onze kinderen op dan wijzelf destijds, toen we regelmatig stiekem met de fiets van school vertrokken, om te spijbelen in het winkelcentrum waar we chips en frisdrank kochten en rondhingen zonder dat ook maar iemand wist waar we waren.
Ook het schoolregime verschilt nogal van het Nederlandse. Hoewel Viggo niet beter weet, vinden wij sommige gebruiken nogal ouderwets. Zo moeten de kinderen gaan staan als de docent binnenkomt, waarna ze pas weer mogen gaan zitten als de docent dit aangeeft. Als de directrice binnenkomt, moeten de kinderen ook gaan staan, en 'Bonjour Madame' zeggen. 
Op een avond in september zijn we uitgenodigd voor de apéro bij een gepensioneerde Parijse buurvrouw. Ze heeft het hout in de open haard aangestoken, allerlei lekkere hapjes klaargemaakt, en er staan verschillende flessen drank op tafel. Keuze te over, en het is als altijd erg gezellig. We kennen haar ergernissen over het gebrek aan respect in de samenleving, vooral in Parijs waar ze het grootste deel van het jaar woont. In de metro waar iedereen naar zijn tablet staart en niemand nog oog voor elkaar heeft of een praatje met elkaar maakt. Jongeren die nog nooit een boek gelezen hebben en alleen maar filmpjes kijken. Geïnteresseerd vraagt ze Viggo naar zijn ervaringen op het Collège en al snel praten we over het in onze ogen ouderwetse regime. Ze is het zoals verwacht helemaal niet met ons eens en vindt het juist goed dat kinderen leren wat respect is. Maar misschien ben ik een 'vieux dinosaure', verzucht ze en ze schenkt nog maar eens bij.
We praten over het leven in de Creuse en buurvrouw legt uit waarom ze niet permanent hier wil wonen. De zomers vindt ze heerlijk maar als de herfst invalt en het 's avonds al vroeg donker wordt, is het voor haar tijd om de koffers te pakken en terug te gaan naar haar appartement op negen hoog in een buitenwijk van Parijs. Waar haar familie en vrienden wonen, en waar theaters, musea en restaurants wachten om bezocht te worden. 
Of wij nooit spijt hebben van ons vertrek naar de Creuse, vraagt ze ons halverwege de avond, en ik vertel haar dat het er van afhangt wanneer je me het vraagt. Op dit moment, moe van de verbouwing, van acht weken schoolvakantie en met de stress en hectiek aan het begin van het nieuwe schooljaar, verlang ik naar het eerdergenoemde kant en klare rijtjeshuis met school om de hoek. Maar, leggen we uit, de kans is groot dat we dan ook weer verlangen naar de Creuse, de gemoedelijkheid van het leven hier, de natuurpracht en schone lucht, het zelfstandig ondernemerschap en de vrijheid die we hier genieten. Buurvrouw knikt instemmend en steekt nog een sigaartje op. "Il faut payer son prix pour la liberté." 

Uitbouw in de schuur om grotere badkamer te creëren, met de nieuwe boiler er bovenop

Nieuwe badkamer in aanbouw








Toen: Manu's slaapkamer
Nieuwe opening naar de schuur


Nu: Badkamer de luxe!





In Lyon voor de halve finale damesvoetbal NL tegen USA

Het Oranje legioen..


Manu's BFF Nolan mange un frikandel


Opruimen van alle schoolspullen


Familie uitje bij Étang de la Ramade

Met de familie een dagje naar pret- en dierenpark Le Pal nabij Moulins in de Allier 


Op vakantie met de nachtboot van Marseille naar Corsica



Hiep hiep hoera! Rob vijftig jaar!


















Bonifacio, in het uiterste zuiden van het eiland







En weer met de nachtboot terug, van Bastia naar Marseille