woensdag 29 maart 2017

Vijf jaar Frankrijk.....'liberté, égalité, accepté'

En dan......woon je ineens vijf jaar in Frankrijk! De jaren zijn voorbij gevlogen en dat zal te maken hebben met dat het zeer intensieve, enerverende en hectische jaren zijn geweest. Ik herinner me als de dag van gisteren dat we ons installeerden in een gite in Evaux les Bains, met Viggo van vier en Manu van één. Rob stortte zich op ons nieuwe Franse huis, ging aan het zandstralen, brak de oude keuken af, stookte zijn eerste vuurtje in de tuin, installeerde de nieuwe keuken en voerde gesprekjes met de Franse buurman die iedere dag even kwam kijken. Omdat de schoolvakantie net was aangebroken, hoefde Viggo de eerste twee weken nog niet naar school en met Manu in de kinderwagen wandelden we dagelijks naar de supermarkt en het speeltuintje. Soms reden we even naar de toekomstige school van Viggo in Auzances, om hem alvast te laten wennen aan de omgeving, of we gingen even kijken bij het huis. Het waren mooie, zonnige dagen en het leek soms wel of we met vakantie waren, ware het niet dat we aan de vooravond stonden van een groots en onzeker avontuur, met behoorlijk wat kriebels in de buik.
Dat nieuwe leven bleek in de praktijk zo makkelijk nog niet. Emigreer als de kinderen klein zijn, want dan passen ze zich het makkelijkst aan, luiden de adviezen. Dat is natuurlijk ook zo. Maar die kleintjes zijn ook echte handenbinders en juist in het begin komt er zoveel op je af dat we soms het gevoel hadden geen steek verder te komen. Een telefoontje naar een Franse instantie moest ingepland worden tijdens het middagslaapje. 
Optimistisch probeerden we structuur aan te brengen in een leven dat een blanco pagina geworden was, zonder werkgevers, kinderdagverblijf, een kalender met verjaardagsfeestjes, het abonnement van de sportschool. Met alleen wij vieren. En een hoop steen, gras, rust en ruimte, koeien en bergen aan plannen en ideeën. IJverig maakten we lijstjes en overzichten, van alles wat we wilden doen en bereiken, in volgorde van prioriteit, met een deadline erachter. Die lijstjes zijn allemaal in de houtkachel beland. Zo bleek het dus niet te werken. Even wat materialen halen, betekent een halve dag er op uit. Toch maar langs bij de instantie voor de kinderbijslag, omdat ik er telefonisch niet uit kwam, bleek een dagtaak. 
"Hebben jullie dan geen plan?", vroeg iemand toen we aan het begin van ons avontuur vertelden waar we zoal mee worstelden. Eén ding weten we inmiddels zeker: Je kunt je nog zo goed voorbereiden, plannen bedenken, berekeningen maken....op papier is het snel ingetekend, op de comfortabele bank van het moderne Nederlandse rijtjeshuis makkelijk bedacht, maar eenmaal op het uitgestrekte Franse platteland blijkt de praktijk weerbarstiger en lopen de zaken vaak anders dan gepland.
We irriteerden ons aan de grote waterplas bij het toegangshek, het regende nogal veel die eerste maanden, en stortten ons op afwatering. Ik zie mezelf nog keien uithakken, alles met de hand, om geld uit te sparen. Dat er die eerste tijd geen geld binnenkwam, hadden we ingecalculeerd, maar gaf toch een behoorlijk onwennig gevoel. We mestten de oude, natuurstenen bijgebouwen uit en vulden deze met hout voor de winter. We bestelden tonnen met grind en verspreiden deze over de oprit. We maakten een betonvloer in de bijkeuken en zetten er een grote diepvries neer om voldoende voorraad te hebben en niet om de twee dagen naar de supermarkt te hoeven rijden. We lieten de boer een verwilderd stuk tuin omploegen en zaaiden deze weer in, legden een moestuintje aan, isoleerden het dak en maakten een provisorisch atelier. Zo rommelden we voor ons gevoel het eerste jaar door, terwijl we frietjes bakten, salades maakten en ijsjes uitdeelden aan het vele bezoek dat ons nieuwe Franse domein kwam bewonderen.
Dat er voor sommige Hollandse gewoonten geen mogelijkheid meer was, wilde ik niet accepteren en ik herinner me dat ik net na aankomst in april Manu vóór en Viggo achterop de fiets heb gezet om brood te gaan halen bij de bakker. Zeven kilometer enkele reis, weliswaar heuvel op, heuvel af, maar dat moest toch te doen zijn. "K..k...kk...Koud", zei Manu met blauwe lippen. "Ik wil terug!", jammerde Viggo. Ik parkeerde mijn fiets in de schuur en deze is er nadien niet vaak meer uit geweest. Wel hebben we eindeloos veel gewandeld, en ik herinner me een Franse buurvrouw uit een naburig dorpje die midden op de weg haar auto stilzette om een praatje te maken met dit jonge buitenlandse gezin aan de wandel. Ze keek ons aan alsof we uit de hemel waren gevallen toen we vertelden dat we permanent onze intrek hadden genomen in het witte huis aan het einde van het doodlopende weggetje.
Dat je sterk op elkaar bent aangewezen, had ik ook gelezen in de emigratielectuur die ik tijdens de voorbereidingen tot me genomen had. Het bleek een beproeving en ik begrijp inmiddels heel goed dat relaties vaak niet bestand blijken tegen een emigratie. Verschillen tussen mannen en vrouwen, in karakters, worden sterk uitvergroot als je samen zo'n avontuur aan gaat. Mannen zijn over het algemeen doelgericht, waar vrouwen wikken en wegen en allerlei aspecten zoals de gevoelens van de omgeving mee laten wegen. Zelf heb ik baat bij houvast, structuur, een planmatige aanpak, waar Rob 's ochtends kijkt hoe het weer is, hoe zijn pet staat en afhankelijk van deze factoren aan iets begint en zich daar vervolgens helemaal in kan verliezen. Tijd is een irrelevant gegeven en een horloge draagt hij allang niet meer. Oké, een beetje gechargeerd misschien, en natuurlijk niet als hij bij klanten aan het werk is. Mannen, ook Rob, zijn vaak in hun element als ze in vrijheid kunnen wonen en werken, en hebben verder behalve hun gezin niet veel nodig, terwijl vrouwen, ook ik, zoeken naar verbinding met de omgeving en de mensen die er wonen. Irritaties en verwijdering liggen in zo'n situatie op de loer, en het is heel belangrijk elkaar voldoende ruimte te geven, de verschillen te accepteren en oog te houden voor elkaars goede eigenschappen. Maar makkelijk is het allerminst.
En dan al die plannen en ideeën....langzaam dringt het besef tot je door dat de dagen zich zo makkelijk vullen, dat je wel drie mensenlevens nodig hebt om alles te realiseren. En dan kan het grote huis met enorme lap grond, hoe mooi het hier ook is, ook een last worden. 
Het gaat stapje voor stapje maar met het opgroeien van de kinderen wordt het leven makkelijker en we genieten nu meer dan ooit van de jongens, inmiddels 9 en 6 jaar, die met hun typische Franse gebaren, het zangerige gekibbel en het poëtische taalgebruik halve Fransmannetjes geworden zijn. Waar Nederlandse kinderen zeggen 'Jantje is op Marietje' zeggen onze kinderen 'Viggo et Anaïs égal coeur'. Nederlandse en Franse woorden worden continu afgewisseld, en door onze regelmatige tripjes naar Nederland hebben ze het beste van twee werelden. Ze gaan met plezier naar school en doen het daar hartstikke goed. Laatst waren er allerlei protestacties en demonstraties tegen bezuinigingen in het onderwijs, en meer concreet zou één klas van de basisschool in Auzances wegbezuinigd worden. De kinderen konden wel naar school, maar er zou twee dagen geen onderwijs gegeven worden. Eenmaal thuis zongen ze het protestlied dat ze op school hadden geleerd, en 's ochtends was Viggo als eerste uit bed. "Ik heb zo'n zin om te demonstreren!", riep hij enthousiast en maakte een vreugdesprongetje.
Viggo doet tegenwoordig aan wielrennen en veldrijden en toen er vorige week bij de training vrijwilligers werden gevraagd om mee te fietsen, heb ik mijn toerfiets afgestoft en moest ik flink mijn best doen om 'les petits' bij te kunnen houden. Maar wat een genot, fietsen in dit weidse, heuvelachtige landschap met een strakblauwe hemel en een heerlijk voorjaarszonnetje op onze fietshelmen. 

We hebben onze werkzaamheden inmiddels goed op de rit, en klanten komen tegenwoordig via via naar ons toe. Een paar weken geleden leidde ik een Schots echtpaar rond in een woning, en gezien hun enthousiaste reacties bood ik een tweede bezichtiging aan met Rob om eventuele verbouwplannen te bespreken. Aan het einde van de dag lag er een geaccepteerd bod op tafel, en werd Rob gevraagd om te zijner tijd de verbouwing op zich te nemen. Zulke dagen geven het gevoel op de goede weg te zijn. Maar er is natuurlijk altijd ruimte voor verbetering, en met zoveel steen en land zijn er zoveel mogelijkheden. Willen we nog dieren houden? Misschien toch een klein gastenverblijf bouwen? Dieren houden lijkt ons heel leuk, maar we trekken er ook graag en regelmatig op uit, en dan is het weer niet zo praktisch. Iedere dag raken we meer gehecht aan onze vrijheid. En aan het relatief eenvoudige bestaan, zonder overbodige luxe. We werken om te leven, en niet andersom. Langzaam maar zeker tekenen de contouren van ons nieuwe leven zich duidelijker af, waarbij maximale vrijheid het uitgangspunt lijkt te zijn voor alle beslissingen die we nemen. 
Terugkijkend en rekenend kwamen zowel Rob als ik tot de conclusie dat we, behalve in onze jeugdjaren, nooit langer dan vijf jaar op één stek hebben gewoond. We houden allebei van verandering op z'n tijd en van nieuwe avonturen. Met ons verblijf in Frankrijk breken we dus de statistieken, en ook als emigrant houden we het langer dan gemiddeld vol in onze door gras en groen omgeven nieuwe realiteit. Uit cijfers blijkt namelijk dat de helft van de Nederlandse emigranten binnen drie jaar terugkeert naar Nederland. Van de overgebleven emigranten keert nog eens de helft binnen zeven jaar terug. Belangrijkste redenen zijn overigens niet gebrek aan succes of financiële problemen - Nederlanders zijn doorgaans goede ondernemers - maar eenzaamheid, heimwee en relatieproblemen. 
Blijven we hier of zoeken we nog één keer een nieuw avontuur? Nemen we genoegen met de Creuse, la France profonde, met al haar natuurpracht maar waar het leven vooral in de winter ook stil en eenzaam kan zijn en voorzieningen ver weg. Of schuiven we nog wat verder op naar het zuiden, iets meer naar de 'bewoonde wereld'. 
'Life is what happens to you while you're busy making other plans'. Hier moet ik geregeld aan denken als we onze fantasie weer eens de vrije loop laten en bedenken wat we allemaal nog zouden willen. Want het gras lijkt altijd groener bij de buurman, en iedere keuze heeft positieve en negatieve consequenties. Soms moet je het leven accepteren zoals het is en er het beste van maken. Ik zal nooit de uitspraak vergeten van een sympathieke Nederlander die een tijdje hier in de buurt woonde. Hij kwam uut't oost'n van Nederland en heeft de droge humor die mensen uit die streek kenmerkt. Op een avond was hij bij ons en kletsten we over onze ervaringen en het leven in de Creuse. "Liberté, égalité, accepté", sprak hij met onvervalst accent toen hij bij de deur stond om weg te gaan en wenste ons nog een prettige avond.

2 februari.....Chandeleur, of te wel het traditionele Franse pannenkoeken feest.

Schooltraktatie....Viggo wordt 9 jaar.



Uitnodigingen voor het verjaardagsfeestje in de maak, een bezoekje aan de Cinéma in Evaux les Bains.






Viggo 9 jaar....bonne anniversaire! 



Hipsters gespot in de Creuse....?

Vacances d'hiver....spelletjes time!

La Trophée thermal à Evaux les Bains.



De storm in de regio zorgt voor veel schade en we hebben gedurende 2,5 dag geen stroom. 

Wij hebben kleine schade aan het dak van de schuur, gelukkig met de hoogwerker snel gerepareerd.


Hevige protesten in Frankrijk tegen de bezuinigingen op het onderwijs. Op de basisschool in Auzances zou één klas verdwijnen, maar volgens de laatste berichten kunnen zowel de klas als de juf behouden blijven. 

Nu het mooie weer is aangebroken gaan we verder met het herstel van het broodbakhuisje. Inmiddels is de ronde oven aan de achterkant aan de beurt.


Metselaar in opleiding.