De Creuse is reuze: december 2022

De ruimte die ontstaat in mijn leven richting het einde van het jaar, als de verhitte huizenmarkt wat kalmeert en mijn agenda eindelijk weer eens lege plekken vertoont, wordt net zo makkelijk weer gevuld. Bijvoorbeeld met het ophalen van de jongens van het Collège, omdat er zo vaak uren uitvallen en ze geen zin hebben om twee uur lang stil in de 'Étude' te zitten om huiswerk te maken totdat ze met de schoolbus weer naar huis kunnen.

Of met het warm houden van het huis, met slechts één houtkachel en eindelijk weer eens echte vrieskou, een hele uitdaging. Met de lange nazomer die geruisloos overliep in de herfst leek het fenomeen winter iets uit een ver verleden, maar niets bleek minder waar, en daar was-ie ineens. Het hout is niet aan te slepen, en de fleece dekens die normaliter voldoende warmte geven als we 's avonds op de bank ploffen, volstaan met deze ijzige kou niet meer.

Op de Nederlandse televisie luister ik naar verhalen van mensen die de temperatuur in huis naar beneden schroeven, of slechts een deel van de woning verwarmen, in verband met de stijgende energiekosten. Ik realiseer me dat wij altijd zo leven, en ofschoon ik regelmatig verlang naar een centrale verwarmingsknop als de temperaturen echt dalen, ben ik blij met de snorrende kachel en de grote houtstapel in de schuur die ons voor een heel redelijke prijs warm houden, en vooralsnog beschermen tegen almaar stijgende energielasten. Wat 2023 in dat opzicht gaat brengen, is nog enigszins een raadsel; de eerste overheidssteun is al binnen en we hopen dat dit geen veeg teken is voor wat komen gaat.

Er druppelen videootjes binnen van familie en vrienden, met de noren ondergebonden op de vastgevroren Nederlandse meren en kanalen. Anton Pieck-achtige taferelen, Nederland op z'n mooist, en op zulke momenten verlang ik hevig naar mijn vaderland en kan ik een zweem van heimwee en melancholie niet onderdrukken.

Dan is er de drukte rond Sinterklaas (ik kan het niet laten), en de verjaardag van Manu. Met enkele vriendjes vertrekken we op een mistige zondagmiddag naar Clermont-Ferrand voor een middagje elektrisch karten. Zijn beste vriendje blijft slapen en ik haal de vaste ingrediënten in huis waarvan ik zeker weet dat deze gewaardeerd worden: Nutella, salami, brioche en instant chocolademelkpoeder voor een 'bol de chocola chaud' in de ochtend, een flinke kom warme chocolademelk. Eerder bood ik chocolademelk van echte cacao aan, wat de jongens ook wel eens drinken, maar via Manu vernam ik dat hij daar niet van houdt.

's Ochtends bij het ontbijt moeten we ons best doen niet te lachen over de eetgewoonte van het Fransmannetje als er eerst een hele dikke laag boter over het zoete witte brood gaat, gevolgd door een minstens net zo dikke laag Nutella. Hij is niet anders gewend; Fransen zijn zoetekauwen. Overal waar kinderen zijn, is zoetigheid. Op kinderfeestjes ligt het snoep voor het oprapen, en het 4-uurtje, de 'goûter', is meestal ook iets zoets. Het schap met koekjes en chocola in de supermarkt is aanzienlijk groter dan in Nederland en nu met de kerstdagen lijkt de supermarkt omgetoverd tot een chocolade paradijs.

Een andere tijdrovende bezigheid is het volgen van de wereldkampioenschappen voetbal in Quatar. Niet alleen de wedstrijden zelf, maar ook al het geleuter eromheen, de commentaren, de analyses, de achtergronden en interviews. Het is dom vermaak, maar tsjonge wat is het toch ontspannend. Mits je natuurlijk de uitbuiting, misstanden, corruptie, de onwerkelijke geldbedragen die er omgaan in het professionele voetbal buiten beschouwing laat. Sinds een tijd luister ik tijdens het wandelen naar verschillende podcasts, en zo ontdek ik ook enkele fijne podcasts die alleen over voetbal en de wereldkampioenschappen gaan. Laten we het een guilty pleasure noemen, maar veel gekker moet het niet worden.

Gelukkig houdt het hele gezin ervan, en Manu droomt zelfs van een leven als profvoetballer en traint iedere dag met de speciale attributen die hij voor zijn verjaardag heeft gekregen. Omdat er geen vriendjes in de buurt wonen, mag ik bij gebrek aan beter optreden als trainingsmaatje en ballenaangever.

Na enkele jaren afwezigheid vanwege corona doet Père Noël dit jaar ons dorp weer aan, met cadeautjes voor alle kinderen. De burgemeester houdt zijn gebruikelijke toespraak over de nouveautés in het dorp, zoals de dalende budgetten voor allerhande zaken zoals groenonderhoud. Onze dorpsgenoten kunnen oprecht verontwaardigd zijn over deze ontwikkelingen, maar ik verbaas me er over dat het financieel blijkbaar nog altijd mogelijk is een gemeentehuis open te houden, zij het slechts enkele dagdelen per week, en een burgemeester en gemeenteraad aan het werk te houden voor een dorp met hooguit honderd inwoners.

Een speciaal welkomstwoord gaat uit naar de nieuwe bewoners in het dorp, een gepensioneerd Engels stel dat het voormalige klooster heeft betrokken. Na tien jaar zijn wij niet langer de enige buitenlanders in het dorp.

De kerstman is opgeduikeld in een naburige gemeente vanwege zijn postuur (fors), waardoor hij perfect in het profiel zou passen. Daarmee houdt de gelijkenis wel op, want routinematig somt hij de namen op van de kinderen die vervolgens hun cadeau in ontvangst mogen nemen, en zo snel als hij binnenkwam is hij ook weer vertrokken. Vervolgens worden de champagne flessen ontkurkt en de hapjes binnengebracht.

Het valt op dat enkele spilfiguren uit het dorp er niet zijn. De reden van hun absentie blijken onderlinge ruzies en spanningen, waarvan het zaadje soms reeds generaties geleden is gezaaid. Omdat er nooit iets is uitgesproken of opgelost, kan zo'n conflict jarenlang dooretteren en een klein dorp als het onze uit elkaar laten vallen.

Maar ook sociaal-culturele verschillen en vooroordelen spelen een rol, bijvoorbeeld tussen de lokale (boeren)bevolking, en de 'bobo's', de bourgeois-bohème, die een hogere maatschappelijke klasse vertegenwoordigen, welgestelde mensen met linkse politieke ideeën en gevoelig voor behoud van natuur en milieu en dierenrechten. De Creusenaren kappen bomen op hun erf om er een strakke tuin van te maken, doen mee aan de jacht en vinden de heropening van race circuit 'Mas du Clos', zo'n twintig kilometer bij ons vandaan, een goede zaak voor de ontwikkeling van de regio. De bobo's daarentegen laten alles zoveel mogelijk groeien en bloeien om de biodiversiteit te stimuleren, ze verafschuwen de jacht en ze verenigen zich in een protestgroep tegen de heropening van de racebaan.

Een vrediger plek als het dorp waar wij wonen, is er op de hele wereld niet te vinden, denk ik terwijl ik naar de verschillende verhalen en opvattingen luister. Het is mooi onderhouden, het wordt algemeen beschouwd als één van de mooiste gemeentes in de Creuse. Het is er rustig, er is nauwelijks verkeer, de lucht is schoon, de sociale voorzieningen en de gezondheidszorg in Frankrijk zijn goed geregeld. Als mensen hier al niet door één deur kunnen, en er zelfs in ons kleine Lioux les Monges een kleine oorlog woedt, wat zegt dit over de echte brandhaarden in de wereld zoals de oorlog in Oekraïne?

Ik wens iedereen gezellige kerstdagen en een gelukkig, gezond en begripvol nieuw jaar!