De Creuse is reuze: Bloody hilarious

We zitten aan een 'laatste avondmaal', onze Engelse vrienden en wij vieren. We hebben bij ons afgesproken omdat hun woning is verkocht en de inboedel reeds ingepakt. Alleen het hoognodige hebben ze overgelaten voor de laatste dagen: Twee borden, twee kopjes, etc. Alleen liet zij haar bord op de stenen keukenvloer vallen. Hartstikke kapot. 'Bloody hilarious', vinden ze dat.

Na vijf jaar in de Creuse gewoond te hebben keert het tweetal, dik in de vijftig zijn ze, terug naar Engeland, naar een klein dorpje in Wales aan de westkust, een rustige streek met weinig werkgelegenheid en betaalbare huizen. Een nieuwe twee-onder-een-kapper hebben ze gekocht. Met centrale verwarming en vloerbedekking in de slaapkamers. Op loopafstand naar het strand en de zee. Kan het mooier? De opluchting is van hun gezichten af te lezen.

Zo'n vijf jaar geleden kreeg ik haar aan de telefoon. Het was januari, en het vroor dat het kraakte. Ze belde voor Rob, de 'plumber' en de 'electrician', die ze dringend nodig hadden want niks leek te werken in het schattige, natuurstenen boerderijtje en ze grinnikte dat ze het zo 'bloody cold' hadden. Rob ging een kijkje nemen, en was er uiteindelijk maanden aan het werk. Samen met hem, want het klikte goed en tijdens het werk hadden ze de grootste lol. Iedere middag bereidde zij een heerlijke Engelse lunch met vettige worstjes en gebakken eieren, en toen het werk er op zat kwamen ze een keer bij ons eten. Zo ontstond een fijne vriendschap.

In Engeland hadden ze allebei verantwoordelijke en dikbetaalde banen, er stonden dure Audi's voor de deur en een weekje op vakantie naar de Malediven was geen bijzonderheid. Totdat zij ziek werd, en uiteindelijk arbeidsongeschikt raakte. De twee zonen waren inmiddels volwassen en hadden al een eigen gezin. Omdat hij al langere tijd was uitgekeken op zijn baan als accountant, besloten ze van de nood een deugd te maken. Ze gooiden het roer drastisch om en begonnen een nieuw, eenvoudig bestaan op het Franse platteland.

In het begin was het één groot en vrolijk avontuur. Hij stortte zich op de verbouwing van het huis, terwijl zij zorgde voor het huishouden en de tuin, op Franse les ging en probeerde een sociaal leven op te bouwen. Totdat na enkele jaren van settelen het Brexit referendum in juni 2016 opnieuw hun leven op z'n kop zette. Eerst was er het ongeloof, daarna de voortdurende en tergende onzekerheid of Brexit er wel zou komen, en wat dan de gevolgen zouden zijn voor de 'overseas'. Ook waren ze boos. Op de Engelse overheid op de eerste plaats, maar ook op de Franse regering die bepaalde loketten al dichtgooide voor Engelsen terwijl er nog niks definitief was. En er was schaamte. Ze schaamden zich voor hun eigen land, de vijfde economie van de wereld nota bene, dat zo besluiteloos was en waar de verwarring naarmate de maanden verstreken steeds groter werd. Onze doorgaans zo opgewekte en grappige vrienden werden steeds somberder en cynischer en het ongeloof over de afgang van het Verenigd Koninkrijk domineerde vaak onze gesprekken.

De onzekerheid over de toekomst maakte de integratie in Frankrijk er niet eenvoudiger op. Plannen werden uitgesteld, wachtend op duidelijkheid aan de andere kant van de oceaan. Diertjes in de weide voor het huis kwamen er niet. Er werd een poes geadopteerd maar daar bleef het bij. Extra woonruimte creëren in de schuur grenzend aan de woning, daar wachtten ze nog maar even mee. Zij sloot zich aan bij een Frans handwerkgroepje, haar grote passie. Maar als je je niet kunt verwoorden zoals je dat in je moedertaal kan, met alle subtiliteiten in bepaalde (humoristische) uitingen die een taal in zich heeft, ben je nooit volledig jezelf en kunnen anderen je nooit helemaal leren kennen.

De meeste contacten hadden ze met andere Engelsen. Maar steeds vaker hadden ze tabak van deze sociale kring, waar vaak veel werd gedronken en geroddeld en waar het op een gegeven moment alleen nog over Brexit leek te gaan.

Bovendien waren het bijna allemaal gepensioneerden, zestigers en zeventigers, terwijl zijzelf normaal gesproken nog midden in het (werkzame) leven hadden gestaan. Onze Engelse vrienden zaten tussen twee werelden in en vielen voor hun gevoel buiten de boot.

Als ik klaagde over hoe druk ik altijd ben met mijn werk, het gezin en het huishouden, vertelden zij in zekere zin jaloers te zijn. Ik begreep dit heel goed; hoor het vaker van mensen, Fransen en niet-Fransen. Dat het fijn is om in de Creuse te wonen als je 'une activité' hebt. Werk en kinderen bijvoorbeeld. Je moet iets te doen hebben. Zonder is het voor velen te stil, te saai, en ja, soms ook eenzaam. Helemaal als vrienden en familie ver weg zijn.

Het huis was af, hun prachtige tuin met bloemen en een vijver, voor de zoveelste keer aangeharkt. De dagen leken steeds meer op elkaar. Soms was boodschappen doen de enige dringende taak op een dag. Maar als ze dan hadden uitgeslapen was het alweer bijna 12 uur, en zouden de winkels gesloten zijn. 'O well', zeiden ze dan tegen elkaar. 'Dan gaan we toch vanmiddag?'

In de gepasseerde jaren hadden tripjes naar Engeland in het teken gestaan van familie- en vriendenbezoek. Op zich leuk en gezellig, maar ook was er altijd wel ergens ruzie en gedoe. Heel vermoeiend altijd, en ze waren dan blij weer thuis te zijn. Maar de afgelopen tijd waren ze ook geregeld teruggegaan om zich te oriënteren op een mogelijke terugkeer naar hun geboorteland. Dan zeiden ze tegen niemand dat ze zouden komen, en konden ze helemaal hun eigen plan trekken. Heerlijk, vonden ze het. Lekker thee drinken in een gezellig tentje, een praatje hier en een praatje daar, een boekwinkel in om rond te neuzen.....ze genoten van hun moederland. Brexit had er eigenlijk niet zoveel meer mee te maken, met het sterke verlangen om weer in Engeland te wonen. Niet te dichtbij maar zeker ook niet te ver van familie en vrienden.

En zo geschiedde. Het mooi verbouwde boerderijtje was in een mum van tijd verkocht, aan een Frans stel. Fransen zijn vaak dol op de typisch Engelse interieurs.

En nu zitten we samen aan de dis. Ze stond er op nog één keer haar goddelijke chicken curry te maken, met uit Engeland meegebracht Naan brood, mango chilli saus en mango chutney. Het smaakt heerlijk en het is ouderwets gezellig en aan hun vrolijkheid merken we dat ze een goede beslissing hebben genomen. We zullen ze missen. Vooral de Engelse humor vol zelfspot en ironie. Gelukkig is Wales niet ver weg en gaan we ze zeker opzoeken. Maar eerst naar Nederland, voor kerstmis met de familie die we al veel te lang niet gezien hebben. Ik wens je gezellige kerstdagen en een gezond en gelukkig nieuwjaar.